Schone auto’s of minder autoverkeer?

Wat vermindert daadwerkelijk de milieuvervuiling van het autoverkeer?

De uitstoot van broeikasgassen door het wegverkeer is tussen 1990 en 2019 (voor de corona mobiliteitsdip) met 9 procent gestegen. Extra maatregelen zijn nodig om de uitstoot van broeikasgassen in lijn te brengen met de klimaatwet en met internationale afspraken die Nederland heeft gemaakt. Wat werkt?

Effectieve maatregelen om het autoverkeer te verminderen met de bijbehorende milieuwinst zijn:
a.      Ruimtelijke concentratie van woningen en bedrijven in steden en dorpen. Als de miljoen nieuwe woningen allemaal in bestaande steden komen, zal de automobiliteit ongeveer 3% lager zijn dan bij ruimtelijke spreiding van de bouwopgave. Dit komt doordat bewoners van steden gemiddeld minder autorijden, terwijl de bereikbaarheid van banen en voorzieningen daar toch beter is, omdat alles dichterbij is.
b.      Minder uitbreiding snelwegen. Door de capaciteit van autowegen niet verder uit te breiden zal er in 2030 ongeveer 3% minder autoverkeer zijn dan met de geplande uitbreidingen.
c.      Herinrichting van steden voor een gezonde en prettige leefomgeving. Dit vermindert de ruimte voor de auto en leidt landelijk tot enkele procenten minder automobiliteit. Inwoners van de grote steden zijn sinds de eeuwwisseling per persoon een kwart minder auto gaan rijden.
d.      Beter en goedkoper openbaar vervoer. Als dit 50% meer reizigers trekt, dan neemt het autoverkeer met 1 à 2% af.

Met deze maatregelen samen vermindert de automobiliteit met ruwweg 10% en dus ook de milieuvervuiling door het autoverkeer. Deze schattingen zijn toegelicht in mijn recente artikel in ‘Beter openbaar vervoer vermindert uitstoot autoverkeer niet’.

De overgang naar elektrische auto’s heeft meer effect: hierdoor neemt de uitstoot van broeikasgassen met 60 tot 70% af. Hierbij is ook gerekend met de productie van de auto, inclusief de batterijen. De overblijvende emissies komen vooral door de gebruikte materialen, zoals staal, aluminium en kunststoffen. Maatregelen om de productie hiervan te vergroenen verminderen de milieubelasting van de auto verder. Ook door het ombuigen van de trend naar steeds grotere en zwaardere auto’s daalt de resterende milieuvervuiling.

In tegenstelling tot de overheidsprognoses, verwacht ik van ‘betalen naar gebruik’ geen wezenlijke invloed op de toekomstige omvang van het autoverkeer. Dit komt doordat autorijden zo goedkoop is – of zou kunnen zijn door een goedkopere auto te kopen –, dat de maximale tijd die mensen aan mobiliteit willen besteden nu de omvang van het autoverkeer beperkt. Dit ligt ik toe in mijn eerdere artikel in  ‘Uitbreiding wegcapaciteit gebaseerd op verkeerde aannames autoverkeer’.

januari 2025