Seminar ‘Nieuwe mobiliteit’ in Pakhuis de Zwijger

Vanuit de luchtvaart, de autobranche en het openbaar vervoer werd op 23 april 2015 gereageerd op mijn boek ‘Nieuwe mobiliteit’. En natuurlijk vanuit de met 100 mensen gevulde zaal in Pakhuis de Zwijger. Derk Reneman (VVD) – bestuurder verkeer van de Stadregio Amsterdam – nam het eerste exemplaar in ontvangst. Hierna volgt een impressie van dit seminar. En links naar de presentaties.

Groei autoverkeer stopt

Er zijn drie oorzaken van het naderende einde aan de groei van het autoverkeer: de auto wordt niet meer sneller, we gaan meer vliegen en we gaan meer in de stad wonen. Voor het jaar 2050 vliegen we meer kilometers dan dat we autorijden. Deze voorspellingen deed ik tijdens de inleiding op mijn boek. Ze volgen uit de wetmatigheden die de mobiliteitsontwikkeling sturen. De grafiek laat de snelle opkomst van de auto zien tussen 1960 en 2000 en de stabilisatie daarna. Humor in deze ontwikkeling is dat de pogingen om de groei van het autoverkeer af te remmen in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw niet zijn gelukt, terwijl dit nu ‘vanzelf’ gebeurt.

Vliegverkeer groeit snel

Elke 15 jaar verdubbelt de omvang van het vliegverkeer, stelt Maurits Schaafsma – senior planoloog bij Schiphol. Om overlast te beperken zijn overal in de wereld vliegvelden op flinke afstand van grote steden gebouwd. Vervolgens ontwikkelt de stad zich op de as tussen luchthaven en metropool. De stad volgt het vliegveld. Schaafsma verwacht dat het ‘zwaartepunt’ van Amsterdam ook gaat verschuiven naar de as tussen Schiphol en Amsterdam.

Nieuwe urbanisatie

Grote steden zijn nu de motor van de economie. De opkomende kenniseconomie past bij de stad en doordat het autoverkeer niet meer hard groeit vermindert de ‘middelpunt vliedende’ kracht achter de suburbanisatie. Deze veranderingen samen leiden tot een nieuwe trek naar de stad. Nu al zijn stedelingen 10% meer tijd kwijt aan mobiliteit dan de gemiddelde Nederlander. Niels Janssen – directeur van Strategy Develpment Partners – liet zien dat dit vooral in het woonwerk verkeer zit. Een verdubbeling van de capaciteit van het ‘mass transit’ binnen de metropoolregio’s is volgens Janssen nodig. In lijn hiermee pleitte Reneman voor doortrekking van de Noord/Zuidlijn via Schiphol naar Hoofddorp. En ook voor een flinke uitbreiding van de fietsinfrastructuur, om ruimte te bieden aan de snelle opkomst van de elektrische fiets.

Door juist de vervoersmogelijkheden binnen de grote stedelijke regio’s te verbeteren, ontstaat een dichtbebouwd stedelijk gebied, wat goed is voor de economie. Daarentegen zorgt infrastructuur tussen de steden ervoor dat de steden verder uitdijen, zoals de illustratie laat zien. In lijn hiermee pleit Reneman ervoor dat het rijksgeld voor infrastructuur gaat naar de stedelijke regio’s waar dit het meest rendement oplevert. Voor het bereikbaar maken en houden van de grote stedelijke regio’s is naast de auto ook fiets en ‘mass transit’ nodig. Janssen laat zien dat het aandeel OV nu al 60% is voor stadsdelen met veel hoogbouw.

Schone auto’s en vliegtuigen

Raymond Gense – directeur Future Technology & Public Affairs bij PON – vertelt dat zijn bedrijf het productenportfolio heeft verbreed met (elektrische) fietsen en deelauto’s om in te spelen op de veranderende mobiliteit. Hij ziet veel technische mogelijkheden om de CO2-uitstoot van de auto verder te verlagen. Hierbij zet de Volkswagen Groep in op alle aandrijflijnen die nu in ontwikkeling zijn: elektrisch, verbrandingsmotor, biobrandstof, brandstofcel en tussenvarianten. Gense bepleit een kosteneffectiever overheidsbeleid, dat meer generiek stuurt en waarvan de effecten minder naar het buitenland weglekken.

Ook vliegtuigen kunnen zuiniger en schoner worden gemaakt met verbeterde technieken. Schaafsma verwacht dat CO2-arm vliegen in de tijd na de auto zal komen. In discussie met aanwezigen pleit ik ervoor om vol in te zetten op strenge milieueisen aan vliegtuigen en weinig te verwachten van pogingen om de groei van de luchtvaart af te remmen. Dit zou de les moeten zijn van 30 jaar vergeefs proberen de groei van het autoverkeer af te remmen.

Presentatie Maurits Schaafsma – Schiphol Groep

Presentatie Raymond Gense – Pon

Samenvatting bijdrage Niels Janssen – Strategy Development Partners

Boek ‘Nieuwe mobiliteit – na het autotijdperk’